بررسیهای آماری نشان میدهد انگیزه اصلی اشتغال اکثریت زنان که در مشاغل عمومی کار میکنند، بهبود وضع نابسامان اقتصادی خانواده است. شرایط حاد اقتصادی، کشش بیشتری برای رو آوردن زنان به بازار کار ایجاد میکند.
زندگی برای کار یا کار برای زندگی؟
بلند میشود، چشمانش غرق خواب است، میرود وضو میگیرد. قبل از اینکه نماز بخواند، آبی را که تمام شب روی بخاری بوده، بر میدارد. آب جوش است. چای دم میکند و به نماز میایستد.
لباسها را جمع میکند و داخل ماشین لباسشویی میاندازد. ساعت کم باری است و رخت شستن در این ساعت تخفیف در صورت حساب برق ایجاد میکند.
میز صبحانه را میچیند و همسرش را صدا میکند. کمی بعد، بچهها را از خواب بیدار و رختخوابها را مرتب میکند.
همه با هم صبحانه میخورند و او برای مدرسه بچهها لقمه درست میکند و بستهبندی کرده توی کیف شان میگذارد. غذای همسرش و خودش را هم در ظرف مخصوص میگذارد. یکی از بچهها را همسرش میبرد و یکی را او. بعد باید هر چه سریعتر خود را به اداره برساند.
ماشین را همسرش به اداره میبرد و با بردن فرزندش به مدرسه، او از سرویس اداره نیز جا میماند و باید با سواری و اتوبوس برود. او هر روز 5 صبح قبل از همه از خواب بیدار میشود و 11 شب قبل از همه میخوابد. او یک زن شاغل است.
بررسیهای آماری نشان میدهد انگیزه اصلی اشتغال اکثریت زنان که در مشاغل عمومی کار میکنند، بهبود وضع نابسامان اقتصادی خانواده است. شرایط حاد اقتصادی، کشش بیشتری برای رو آوردن زنان به بازار کار ایجاد میکند.
از قانون تا واقعیت
در اسلام بخشی از حقوق که پس از ازدواج به مرد داده میشود، تعیین کننده کار کردن یا خانهدار شدن زن است.
این شرایط که در اصل برای رفاه بیشتر زن و رسیدگی بیشتر او به خانه و خانواده تعیین شده، همراه بوده با تکالیفی که مرد در قبال او داشته است؛ اما وقتی وضع اقتصادی خانواده به خطر میافتد، نه تنها مرد به تکلیف خود مانند پرداخت نفقه و اجرت المثل و ادای دین به همسرش در قبال انجام امور منزل و بچه داری و شیردهی و حتی گرفتن مستخدم برای خانواده است، نمیتواند عمل کند بلکه اغلب از حق خود مبنی بر اذن ندادن به اشتغال زن نیز صرف نظر میکند.
یک شرط معکوس
نسترن بانویی 25 ساله است که در رشته حسابداری فعالیت میکند. او میگوید وقتی همسرم به خواستگاری من آمد، شاغل بودم و در صحبتهای اولیه به او گفتم اگر بچه دار شویم، کار نمیکنم و هرگاه بخواهی فقط خانهدار خواهم بود. اما او خیلی صریح به من گفت: یکی از نقاط قوت تو، کار کردن است. من دوست دارم زنم شاغل باشد و نیازمند مرد نباشد تا بابت هر چیزی به او فشار بیاورد. این موضوع سبب میشود زندگی را به کمک هم بسازیم و همه چیز آسانتر شود.
او میگوید: یا باید ازدواج را انتخاب میکردم یا حقوق دینی و قانونی خود را و من فکر میکردم دیگر باید دست از مجردی بردارم. او میگوید:
این دین نیست که ما را وامی دارد کار کنیم یا در خانه بمانیم این شرایط است که ما را مجبور میکند.
شرط همسر، مشکلات اقتصادی، نیاز به حضور اجتماعی و خیلی چیزهای دیگر. این شرایط برای هر کسی متفاوت است. دین ما بهترین شرایط را پیشنهاد میکند ولی عاقبت ما مقهور شرایط میشویم.
کلمات کلیدی:
اگر شما هم خانمی شاغل هستید که به موجب شغلتان استرس زیادی تحمل می کنید بهتر است به سلامت خود بیشتر توجه کنید. متاسفانه محققان متوجه شده اند که مشاغل استرس زا در زنان می تواند احتمال حمله قلبی را در آنان بالا ببرد. متخصصان پزشکی دانشگاه هاروارد معتقدند اگر چه همه انسانها در معرض سکته قلبی و حوادث قلبی ـ عروقی هستند اما احتمال این حوادث در خانمهای شاغل فعال و پر استرس 40درصد بیشتر از خانمهایی است که در مشاغل کم استرس کار می کنند.
ممکن است این سؤال پیش بیاید که چه مشاغلی پر استرس هستند.اگر میزان استرس شغلی را بر اساس میزان تقاضای خدمات و کنترل بر اوضاع به 4 گروه تقسیم کنیم. طبق تعریف در شرایطی که تقاضای خدمات بسیار زیاد بوده و تسلط شما برکنترل اوضاع کم شود، به شما استرس زیادی وارد می آید. مثلا کارگرکارخانه ای که از او می خواهند در زمان کوتاهی مقدار زیادی تولید داشته باشد می تواند تحت فشار قرار گیرد. جالب است بدانید در این بررسی خانمهای فعالی که در شغلشان تقاضای خدمات زیاد بود اما کنترل خوبی بر اوضاع داشتند هم در معرض خطر یکسانی از نظر حوادث قلب و عروق بودند.
با این حال نبودن امنیت شغلی در این افراد تاثیری در زیاد و کم شدن مشکلات قلبی آنها نداشت. بنابر این از بین عوامل مختلفی که می توانند برای خانمها مشکل آفرین شوند، لازم است به ساعات کار طولانی، دستمزد کم و مواجهه با خطرات توجه بیشتری کرد.
ممکن است بپرسید ما که نمی توانیم شغلمان را به راحتی تغییر بدهیم پس چه کنیم که سلامتی مان به خطر نیفتد؟ متخصصان معتقدند حالا که نمی توانید استرس شغلی تان را کم کنید بهتر است به سبک زندگی تان توجه بیشتری بکنید. انجام ورزش منظم بخصوص ورزشهایی مانند یوگا که با تمرین های آرامش بخش همراه هستند، در کنار تغذیه مناسب و سرشار از میوه و سبزیجات می تواند به شما کمک کند.
کلمات کلیدی:
در گذر زمان همه چیز تغییر می کند و مهم تر از خود تغییر، آمادگی برای مواجهه با آن است. در جوامعی که سرعت تغییرات بیش از آمادگی و ظرفیت مردم است، آسیب هایی متوجه جامعه می شود که منجر به تلقی منفی مردم از آن تغییر می گردد.
وضعیت امروز خانواده ایرانی مصداقی از این موضوع است. در گذر از سنت به مدرنیته و به همراه تغییرات آشفته فرهنگی در جامعه ایران، مردم دگرگونی های گسترده ای را تجربه می کنند. درک این دگرگونی و پیش بینی آثار و عواقب آن از ابعاد مختلف حائز اهمیت است.
تغییرات ناشی از پدیده های تاثیرگذار در درون فضای خانواده و اجتماع، آسیب های جدیدی را به وجود آورده است. از طرفی به دلیل آمادگی نداشتن نظام اجتماعی برای پذیرش این تغییرات در بیشتر موارد نگرش های بسیار افراطی و منفی گرایانه در قبال این تغییرات رواج پیدا کرده است.
یکی از این تغییرات حضور خانم ها در اجتماع و تغییر وظایف زن وشوهر در زندگی مشترک است. این موضوع را با یکی از کارشناسان حوزه و خانواده درمیان گذاشتیم که از نظرتان می گذرد.
دکتر مصطفی اقلیما رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران در این باره می گوید: زمانی که جامعه ما هنوز پای بند سنت ها بود، کار زن در داخل منزل و کار مرد خارج از منزل تعریف شده بود. آن زمان کسی از زن توقع کار بیرون از منزل را نداشت و وظیفه اصلی زن نگهداری از بچه ها و تربیت آن ها و رتق و فتق امور منزل بود.
البته همان زن در تولید نقش مهمی ایفا می کرد و با وجود حضور در منزل مصرف کننده صرف نبود. بلکه سعی می کرد تا آن جا که می تواند بعضی مواد غذایی و پوشاک بچه ها را تهیه کند. اما خرید مایحتاج خانواده به عهده مرد بود و زن وظیفه ای از این نظر نداشت.
در گذر از سنت به مدرنیته، گرایش زنان به تحصیلات و حضور در جامعه بیشتر شد و طی سالیان متمادی زنان نشان دادند که نه فقط در امر تحصیل از مردان کمتر نیستند بلکه در عرصه خدمات رسانی نیز می توانند پابه پای مردان کار کنند.
کلمات کلیدی:
مقاله امروزمان برای آنهایی است که صبح از خواب بیدار میشوند و با خودشان میگویند، «وای! اصلاً دوست ندارم امروز برم سر کار.» ممکن است گاهیاوقات کار چندان لذتبخش به نظر نرسد اما داشتن رویکرد مثبت در محلکار، فواید بسیار زیادی دارد که اینجا به شش مورد آن اشاره میکنیم.
کار. این کلمه تصورات مختلفی را در ذهن ایجاد میکند: از نشستن پشت میز گرفته، خیره شدن به کامپیوتر، ایستادن پشت یک کانتر، یادداشت برداری، دستور گرفتن، مورد اذیت کارفرما قرار گرفتن، نوشتن و نوشتن، بلند کردن، حمل کردن، بستهبندی کردن، تخلیه کردن و خیلی وقتها سردرد گرفتن و حتی داد کشیدن. یک چیزی که اکثر افراد هیچوقت درمورد کار تجسم نمیکنند، محیطی آرام است که تمام روز آرام و شاد هستید، بدون استرس به خانه برمیگردید و با شوق و هیجان فردا صبح برای رفتن دوباره به سر کار از خواب بیدار میشوید. اما احتمالاً تعجب میکنید اگر بفهمید که چطور تغییر رویکردتان برای رسیدن به شغل رویایی شما میتواند همه چیز را برایتان عوض کند. اشتباه نکنید. مثبتاندیشی یک انتخاب است؛ چیزی که خیلی از ما هر روز و هر ساعت برای به دست آوردن آن به چالش میافتیم. اما داشتن رویکرد خوب در محل کار دلایل مختلفی دارد.
کلمات کلیدی:
بعضی از همکاران مسئولیتهایشان را به گردن همکاران دیگر خود میاندازند، دیگران را بخاطر اشتباهات خودشان مقصر میکنند یا برای انجام کارها بسیار کم تلاش میکنند و تکمیل کردن کارها را به گردن دیگران میاندازند. این افراد فرهنگ «متهمسازی» ایجاد میکنند که میتواند کل یک سازمان یا شرکت را آلوده کند. اما نگران نباشید، راههایی برای محافظت از خودتان درمقابل ایندسته از همکارانتان وجود دارد.
مشکل اصلی را مشخص کنید
همه مواردی که همکارانتان مسئولیت و تقصیرها را به گردن کسی میاندازند را در یک ماه یادداشت کنید. ازآنجاکه این رفتار معمولاً با سایر رفتارهای سمی همکاران در محیط کار همراه است، میتوانید با مدیریت سازمان برای پیدا کردن مشکلات خاص در محلکار که منجر به چنین رفتارهایی میشود، مشورت کنید.
بمانید یا بروید؟
زمانیکه فهمیدید این رفتار در سازمان تا چه میزان گسترش یافته است، میتوانید تصمیم بگیرید که بهترین استراتژی برایتان پیدا کردن یک کار تازه است یا خیر. ممکن است محیطکارتان به هیچ وجه قابل تغییر نباشد. اگر دوست دارید در کار کنونیتان بمانید، میتوانید با همکارانتان صحبت کنید و برای آنها مرز تعیین کنید.
با همکارتان صحبت کنید
با همکاری که این رفتار را دارد و مدام کار زیادی را از سر خود باز کرده و به گردن شما میاندازد یک گپ خصوصی ترتیب دهید. ممکن است همکارتان آدم تنبلی نباشد اما درگیر کارها و مشکلات خانوادگی و شخصی دیگری است و همین مسئله منجر به چنین رفتاری در او شده است و خودش متوجه نیست که کار زیادی را به گردن شما میاندازد. شما میتوانید خیلی محترمانه این مسئله را به او گوشزد کنید و حد و حدود او را مشخص نمایید.
مرز تعیین کنید و همه چیز را مستند کنید
از انجام کارهای مربوط به آن همکارتان خودداری کنید. محترمانه طی یک ایمیل عنوان کنید که دوست دارید به او کمک کنید اما وقتتان پر است. فعالیتهایتان روی پروژههای مشترک را جمعبندی کرده و یادداشت و تبادلات کاری خود با آن همکار را برایش ایمیل کنید و هرگونه اشتباه یا تاخیری که توسط او انجام میشود را گوشزد کنید. گزارش منظم کارهایتان را به اطلاع مدیرتان برسانید تا برای او مشخص باشد که سهم کاریتان را انجام دادهاید.
کلمات کلیدی: