کارشناسان علوم پزشکی در اسپانیا هشدار دادند: استرس‌ و تنش‌های روانی در محیط کار با تشدید خطر بالا رفتن چربی‌خون و در نتیجه خطر ابتلا به امراض قلبی و عروقی مرتبط است.

  گروهی از پزشکان اسپانیایی با بررسی رابطه بین استرس‌های محیط کار و متابولیسم اسیدهای چرب در بدن اظهار داشتند: استرس محیط کار، سطح چربی‌خون را بالا برده و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را تشدید می‌کند.

در این مطالعه 90 هزار کارمند تحت آزمایشات پزشکی قرار گرفتند. بررسی‌ها تایید کرد آن دسته از شرکت‌کنندگانی که اظهار داشتند طی 12 ماه گذشته با استرس‌های شغلی دست به گریبان بودند، 8.7 درصد بیشتر با خطر ابتلا به بیماری «دیس‌لیپیدمی» مواجه شدند.

بیماری دیس‌لیپیدمی نوعی اختلال در سوخت و ساز چربی است که موجب بالا رفتن کلسترول،‌ تری گلیسیرید و لیپوپروتئین می‌شود.

 ‌در این بررسی همچنین مشخص شد میزان افزایش سطح کلسترول ال دی ال (کلسترول بد)، کاهش سطح کلسترول اچ دی ال (کلسترول خوب) و انسداد رگ‌ها در کارمندانی که در محیط‌های کاری خود استرس بالا دارند به مراتب بیشتر است.

? مادران شاغل و فرزندان
خانم جوانی که مجبور است کار کند می گوید: از وقتی دختر دومم متولد شده است مشکلاتم چند برابر شده است بعد از اینکه 6 ماه مرخصی زایمانم به پایان رسید مجبور شدم او را به مهدکودک بسپارم و او چون خیلی کوچک و ضعیف است مدام مریض می شود. او می گوید تمام روانشناسان می گویند تا قبل از 3 سالگی نباید کودک را به مهد سپرد اما من چاره ای ندارم.

رفیعی کارشناس روان شناسی و مشاور خانواده می گوید: «اگر برنامه ریزی صحیحی برای نگهداری کودکان تا قبل از شش سالگی انجام شود بسیاری از مشکلات حل می شود. هیچ کس نمی تواند ادعا کند که شاغل بودن یا خانه دار بودن مادر می تواند در ارتباط او و بچه ها تأثیر مستقیمی داشته باشد. در واقع کیفیت ارتباط مهم است نه کمیت آن. فرزندان اگر چه در کودکی و نوجوانی به حضور فیزیکی و جسمانی والدین خصوصاً مادر نیاز بیشتری دارند، در دوران جوانی به تحصیلات و به موقعیت اجتماعی پدر و مادرشان بیشتر اهمیت می دهند. یک مادر تحصیلکرده و دارای تجربیات اجتماعی که همزمان با فرزندانش از رشد اجتماعی برخوردار بوده بسیار بیشتر مورد اعتماد فرزندان جوانش است تا مادری که همیشه در خانه مشغول خانه داری بوده و کمتر با جامعه تماس داشته است.

البته همیشه استثناهایی وجود دارد اما اگر قضیه را به طور کلی مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می شویم که مادرانی که دارای تخصص های اجتماعی هستند بیشتر مورد مشورت قرار می گیرند و در برخورد با مسایل فرزندانشان درایت بیشتری از خود بروز می دهند.»

? دولت چه کرده است؟
طرح ساعت کار کمتر، حضور پاره وقت یا تعلیقی زنان، افزایش ساعات مرخصی روزانه آنان برای رسیدگی به فرزندان و تعیین حقوق و بیمه برای زنان خانه دار از تسهیلاتی است که در کشور ما برای زنان شاغل در نظر گرفته شده است اما برخی از آنها در اجرا جواب نداده اند.

مثلاً به تازگی طرح دورکاری برای بانوان شاغل در ادارات دولتی تصویب شده است و بانوان از این طرح رضایت کامل دارند. آنان می توانند تا 3 روز در هفته را در خانه کار کنند و به خاطر استفاده از وسایل شخصی، حقوق بیشتری نیز به آنان تعلق می گیرد اما آمارهای جدید نشان می دهد مدیران دستگاه ها از این طرح استقبال چندانی نکرده اند. در بسیاری از ادارات این طرح اصلا اجرا نمی شود و کارفرما اصلاً حاضر نیست آن را بپذیرد البته دولت هم نمی تواند کارفرما را ملزم به اجرای آن بکند.

هر چند زنان شاغل نیز معتقدند اگر از دورکاری استفاده کنند کارفرما ترجیح می دهد به جای آنها از یک کارمند مرد استفاده کند تا دردسر های او را نداشته باشد.

کم شدن یک ثلث از وقت اداری با تقاضای خانم های کارمند و برخورداری از مزایای استخدامی و بازنشستگی، معافیت از خدمت سربازی، بازنشستگی زنان کارمند، کارگر و ارتشی با 20 سال سابقه کار بدون شرط سنی و برخورداری از مزایای شغلی، استفاده از مرخصی زایمان به مدت 6 ماه و بیشتر، مرخصی زایمان برای پدر فرزند تا با مادر همراهی کند و شیر دادن به کودک با اخذ حقوق ثابت اداری از مزایایی است که زنان شاغل باید از آن بهره مند شوند.

رفیعی، روان شناس و مشاور خانواده در بررسی مشکلات نشأت گرفته از اشتغال زنان می گوید: «مسئله اشتغال زنان به خودی خود مشکل زا نیست، آنچه که ما اصطکاک و برخورد در خانواده های بانوان شاغل می نامیم، خود معلول عوامل مختلفی است که با کمی تدبیر و روشن بینی قابل حل است. برخی از این عوامل عبارتند از: عدم درک صحیح از جانب همسر و شریک زندگی، عدم وجود برنامه ریزی صحیح، فشار کاری که اقتصاد جامعه بر خانواده ها تحمیل می کنند.»

او در تشریح این عوامل می گوید: «حقیقت این است که یک زن شاغل، عملاً مسئولیت و فشار کاری دو نفر را تحمل می کند و از این لحاظ نسبت به مردان شاغل هم مسئولیت سنگین تری دارد. تفاوت کار در این جاست که از مردان کسی انتظار انجام امور منزل را ندارد اما یک زن در هر پست مدیریتی و تخصصی هم که باشد، وظایف منزل برعهده اوست. این تقسیم بندی وظایف درست یا نادرست، باعث افزایش فشار و استرس روانی در زنان شاغل می شود، آن هم زنان صبوری که عمدتاً در جهت کمک به اقتصاد خانواده به کار اجتماعی می پردازند و به جای این که مورد قدردانی شوهرانشان واقع شوند در بسیاری از موارد مورد سرزنش های مکرر قرار می گیرند. سرزنش بابت عدم حضور مداوم در خانه، نپرداختن کامل به وظایف خانه و… یکی از دوستان من که متخصص بیماری های زنان است، هرازگاهی برخی از بیمارانش را به من ارجاع می دهد تا از طریق روانکاوی به حل مشکلاتشان کمک کنم. اکثر آنها بانوان شاغلی هستند که بر اثر فشار مسئولیت اجتماعی و امور منزل دچار دردها و عارضه های جسمانی شده اند که منشأ آن عصبی است. برخی از این عوارض به طرز عجیبی بر علایم بیماری های زنان شباهت دارند.

بسیاری از این بانوان، از عدم درک کامل از جانب همسرانشان رنج می برند، مردانی که با توقعات بیجا و بدون در نظرگرفتن شرایط همسرشان او را تحت فشار روانی قرار می دهند، در نتیجه زن برای این که هم مسئولیت اجتماعی اش را خوب انجام دهد و هم در امور منزل رضایت همسرش را جلب کند، نیروی مضاعفی را به کار می گیرد که همراه با استرس دایمی سبب بروز ناراحتی های عصبی می شود.»

? توصیه های یک زن شاغل
من هم یک زن شاغل هستم و در یک شغل پر استرس و پر زحمت مثل خبرنگاری مشغول هستم اما پیشنهاد می کنم به خودم و همه شما که شاغل و خانه دار هستید زمان هایی را در هفته به خودتان اختصاص دهید. زندگی و فرزندانتان را به همسرتان بسپارید و با دوستانتان قرار بگذارید. رستوران بروید. به سالن های ورزشی سری بزنید. سینما بروید برای خودتان خرید کنید و فراموش نکنید که چه کسی هستید. هویت شما تحت تاثیر شخصیت خودتان است نه همسر و فرزندانتان.

مطمئن باشید با انجام بیش از حد کارهای منزل و رسیدگی هم زمان به امور فرزندان و کار بیرون از خانه کسی به ما جایزه نخواهد داد. فقط خستگی اش برای ما می ماند و چهره ای پیر و خسته.

 نتایج تحقیقات جدید نشان می دهد، حضور تنها یک کارمند سرماخورده با علایم سرفه و عطسه باعث می شود تا هنگام ظهر بیش از نیمی از لوازم اداری از جمله تلفن ها، میزها، دستگیره های در، دستگاه چاپ، دکمه های آسانسور و ... به ویروس آلوده شود.

  راهکارهای ساده ای از جمله شستن دست ها و استفاده از دستمال های ضدباکتریایی به طور چشمگیری خطر ابتلا به عفونت را در کارمندان کاهش می دهد. آزمایشی روی 80داوطلب انجام شد که در آن در شروع روزکاری روی دست های همه به جز یک نفر قطره آب معمولی ریخته شد و روی دست یک نفر بی آن که بداند قطره ای مشابه به ویروس سرماخوردگی، آنفلوآنزا و ویروس ایجادکننده اختلال دستگاه گوارش ریخته شد.

 4ساعت پس از یک روز کاری محققان از تمامی وسایل و دست کارمندان نمونه برداری کردند. نتیجه این تحقیق نشان داد، بیش از 50درصد سطوح آلوده شده و کارمندان به یکی از ویروس ها مبتلا شده اند. در پایان ساعت کاری، محققان دوباره نمونه برداری کردند و دریافتند که ویروس های سرماخوردگی و آنفلوآنزا که زمان حیات کوتاهی دارد، از بین رفته است اما ویروس معده همچنان در حال پخش شدن بود و 70درصد سطوح نمونه برداری شده را آلوده کرده بود.

این نتیجه مشخص کرد که انتقال بیماری از طریق دست سریع تر از عطسه است. اگرچه ویروس های سرماخوردگی و آنفلوآنزا از بین رفته بود اما خطر سرایت همچنان وجود داشت.

محیط کاری دربسته
 در محیط های کاری که در آن از سیستم های تهویه استفاده می شود و گاه گیاهان سبز نیز در آن نگه داری می شود کارمندانی که به آسم مبتلا هستند، با مشکلاتی مواجه می شوند زیرا در این مکان ها با مسدود کردن تمامی منافذ جریان هوا در سقف و پنجره برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی، هوای آلوده در فضای محدود گیر می افتد.
این امر باعث بیمار شدن کارمندان می شود. معمولاً آلودگی و گرد و خاک موکت یا اثاثیه وارد ریه می شود و تنفس را دشوار می کند.
 
آبدارخانه مشترک
کتری چای یا آب سرد کن مشترک اگر به طور منظم شسته نشود آلودگی زیادی دارد و ممکن است به انواع ویروس ها آلوده باشد. آلودگی با این ویروس باعث معده درد، تهوع، اسهال به همراه تب و بدن درد می شود.
برای پیشگیری از بروز این بیماری ها، رعایت بهداشت دست و شست وشو با صابون و آب یا استفاده از ژل دست ضروری است. افرادی هم که بیمارند نباید قبل از بهبودی به وسایل مشترک دست بزنند. برای از بین بردن این ویروس باید مکان و وسایل ضد عفونی شود.

هوای داخل دفتر
اگر هنگامی که در محیط کار هستید عطسه می کنید و خس خس سینه دارید ولی به محض ترک کردن محل، این علایم از بین می رود، این امر نشانه آسم شغلی است. تقریباً 10درصد موارد آسم، آسم شغلی است و علایم آن نیز در محل کار بروز می کند.
در صورت مرخصی چند روزه، این علایم یا خفیف تر می شود یا این که از بین می رود. دلایل ایجاد این حساسیت متفاوت است. از جمله ماده شیمیایی موجود در رنگ، مواد تمیز کننده، چسب، دستکش های لاتکس و... اگر احتمال می دهید به حساسیت مبتلا هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود.

خیره شدن به صفحه رایانه
خیره شدن به صفحه رایانه به مدت طولانی به خشکی چشم، سردرد، فشار روی چشم، تاری دید و علایم دیگر منجر می شود. این مشکل بیشتر در افرادی دیده می شود که از داروهای ضد افسردگی و فشارخون استفاده می کنند. همچنین افرادی که به بیماری خود ایمنی مبتلا هستند، زنان یائسه و افرادی که در محیط های آلوده کار می کنند ممکن است با این مشکل مواجه شوند.برای پیشگیری از قطره های مصنوعی استفاده کنید. قرار دادن صفحه رایانه پایین تر از سطح چشم نیز به شما کمک می کند از دستگاه های مرطوب کننده استفاده کنید و هر 20 دقیقه به چشم استراحت دهید.

برخورد نامناسب همکاران
محققان می گویند از هر 4 کارمند، یک نفر به حقوق دیگران احترام نمی گذارد. بسیاری از افرادی که حقوقشان در محل کار نادیده گرفته می شود و حتی تحقیر می شوند، به ناراحتی روحی، اختلالات کمبود خواب، ناراحتی گوارشی، افسردگی و استرس دچار می شوند.
 
محل کاری که بیش از حد گرم است
کار کردن در دفترهای گرم، سرعت عمل افراد را کاهش می دهد. گرم بودن هوا باعث خواب آلودگی و کاهش توانایی افراد می شود.